2023 წლის 18 ივლისს, ტოლერანტობის და მრავალფეროვნების ინსტიტუტმა (TDI) გამართა დისკუსია და წარადგინა სპეციალური ანგარიშის „უცხოელთა უფლებრივი მდგომარეობა და რასიზმი საქართველოში“. ღონისძიება USAID სამართლის უზენაესობის პროგრამის მხარდაჭერით გაიმართა და ადგილობრივი და საერთაშორისო ორგანიზაციების, სათემო ორგანიზაციების, დიპლომატიური კორპუსის, სახელმწიფო უწყებების და პოლიტიკური პარტიების ორმოცამდე წარმომადგენელი ესწრებოდა. შეხვედრა ორი სესიად იყო დაყოფილი, პირველი სესია დაეთმო დისკუსიას მიგრანტების მიმართ ხელისუფლების პოლიტიკაზე, ასევე საქართველოში უკრაინის მოქალაქეების საჭიროებებზე. მეორე სესიაზე კი მიმოხილული იყო რასობრივი დისკრიმინაციის საკითხი საქართველოში.

TDI-ს სტრატეგიული სამართალწარმოების და ადვოკატირების მიმართულების ხელმძღვანელმა, მარიამ ღავთაძემ მიმოიხილა შეხვედრის თემატიკა და სპეციალური ანგარიშის ძირითადი საკითხები. მან აღნიშნა: „2022 წელს საქართველოში უცხოელთა უფლებრივი მდგომარეობის თვალსაზრისით, ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ფაქტორი რუსეთის მიერ უკრაინის წინააღმდეგ დაწყებული სრულმასშტაბიანი ომია, რამაც ამ ქვეყნებიდან, განსაკუთრებით კი რუსეთის ფედერაციიდან, საქართველოს მიმართულებით მიგრანტების ნაკადის ზრდა გამოიწვია. ანგარიშში აღწერილია უკრაინელი ლტოლვილების უფლებრივი მდგომარეობა და საჭიროებები, რაც განსაკუთრებით აქტუალურია. TDI-ს პრიორიტეტულ მიმართულებად რჩება მიგრანტების, განსაკუთრებით აფრიკისა და აზიის ქვეყნების წარმომადგენლების უფლებრივი მდგომარეობა, რომლებიც კვლავ საუბრობენ მათდამი განსხვავებულ მოპყრობაზე საჯარო თუ კერძო ურთიერთობებში. ანგარიშში ასევე ხაზგასმულია და კვლავ გამოწვევად რჩება ცალკეული ქვეყნების წარმომადგენლებისათვის ბინადრობის ნებართვის მიცემაზე უარის თქმის დაუსაბუთებელი პრაქტიკა.“

TDI-ის დირექტორმა, ეკა ჭითანავამ მიმოიხილა რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების შემდეგ საქართველოში შემოსული უკრაინის მოქალაქეების საჭიროებები, რომლებიც მოიცავს ჯანდაცვაზე ხელმისაწვდომობას, დასაქმებას, საცხოვრისით უზრუნველყოფას, განათლების ხელმისაწვდომობას, და საგანმანათლებლო სივრცეში უკრაინელი ბავშვების ინტეგრაციას.

Ჩართულობისა და განვითარების ცენტრში უკრაინელი ლტოლვილების მხარდამჭერი პროექტის კოორდინატორმა, ეკატერინე მეგრელიშვილმა საქართველოში ჩამოსული უკრაინელი ლტოლვილების მდგომარეობის არაერთ ასპექტზე ისაუბრა. მისი თქმით, მიუხედავად უკრაინელთა დასახმარებლად სახელმწიფოს მხრიდან გატარებული ღონისძიებებისა, ხელისუფლებას არ აქვს ერთიანი სტრატეგია ლტოლვილთა საჭიროებების დასაკმაყოფილებლად. მან ასევე ისაუბრა უკრაინელი ლტოლვილებისთვის განკუთვნილი სამედიცინო დახმარების სახელმწიფო პროგრამის ხარვეზებზე, რომლებიც გაუმართლებლად უზღუდავს მათ სამედიცინო დახმარების მიღების შესაძლებლობას.

შეხვედრის მეორე ნაწილში, რომელიც რასობრივი დისკრიმინაციის პრობლემასა და მიგრანტების მიმართ სახელმწიფო პოლიტიკას დაეთმო, ორგანიზაცია „კულტურული მრავალფეროვნება მშვიდობიანი მომავლისთვის“ თავმჯდომარემ, დარპან პრაშერმა და დახსნილ ქრისტიანთა საღვთო ეკლესიის წარმომადგენელმა დამი ოდეტაიომ ისაუბრეს ინდოეთისა და ნიგერიის მოქალაქეების წინაშე არსებულ გამოწვევებზე.

TDI-ის იურისტებმა, საბა სუთიძემ და შოთა თუთბერიძემ ისაუბრეს რასობრივი დისკრიმინაციის შემთხვევებზე - საზღვრის კვეთასთან, ბინადრობის ნებართვის მოთხოვნასთან დაკავშირებულ პრობლემებზე. მიგრანტების უფლებების დარღვევის ფაქტებზე გამოძიება ხშირად არაეფექტურია. ხელისუფლების მხრიდან შექმნილი არაერთი ბარიერის გამო, მიგრანტებს სულ უფრო ნაკლები ნდობა აქვთ პოლიციისა და სხვა სახელმწიფო ინსტიტუტების მიმართ, რაც მათ უფლებრივ მდგომარეობას კიდევ უფრო მძიმეს ხდის.

შეხვედრამ უზრუნველყო საჭირო სივრცე საქართველოში უცხოელთა უფლებრივი მდგომარეობის, უკრაინელი ლტოლვილების საჭიროებებისა და რასობრივი დისკრიმინაციის საკითხის განსახილველად. შეხვედრისას დისკუსია და მიგნებები ხელს შეუწყობს ამ გამოწვევების დაძლევას და ქვეყანაში ინკლუზიურობასა და ტოლერანტობას.