USAID სამართლის უზენაესობის პროგრამამ მედიაციის შესახებ ქუთაისის, ბათუმის, ხელვაჩაურისა და ფოთის მოსამართლეებისა და თანაშემწეებისთვის ორ პარალელურ ტრენინგს უმასპინძლა. ეს ის სასამართლოებია, სადაც უკვე გახსნილია მედიაციის ცენტრები (ბათუმი და ქუთაისი), ან სადაც ამგვარი ცენტრების გახსნა 2023 წელს არის მოსალოდნელი (ხელვაჩაური, ფოთი).

ორივე ტრენინგზე შემდეგ საკითხებზე მიმდინარეობდა მსჯელობა: რა განსხვავებაა მედიაციასა და სასამართლო მორიგების შორის; სხვადასხვა ეტაპები, როდესაც მოსამართლეებს საქმეების მედიაციაში გადაცემა შეუძლიათ; ის ფაქტორები, რომლებიც მოსამართლეებმა და თანაშემწეებმა მედიაციაში გადასაცემი საქმეების შერჩევისას უნდა გაითვალისწინონ; საქმეების მედიაციაში გადაცემის ეტაპები და პროცედურები; ვინ არიან მედიატორები, როგორ ხდება მათი მომზადება და როგორ ირჩევენ მათ კონკრეტულ საქმეებზე.

მიუხედავად იმისა, რომ სესიების უმეტესობა პარალელურად მიმდინარებოდა ჯგუფებში (მოსამართლეებისა და თანაშემწეებისთვის ცალ-ცალკე), ყოველი დღის ბოლოს ყველა მონაწილე გაერთიანებულ სესიებს ესწრებოდა, სადაც საერთო საკითხების განხილვა და გამოცდილების გაზიარება ხდებოდა.

ერთ-ერთი საკითხი, რომელიც ერთობლივ სესიებზე წამოიჭრა, იყო ის, თუ მედიაციაზე სავალდებულო გადაცემა რამდენად ესადაგება მედიაციის ნებაყოფლობით ხასიათს.  ტრენერების განმარტებით, სავალდებულო ნაწილი მხოლოდ გადაცემას ეხება, რაც იმას გულისხმობს, რომ მხარეებმა უნდა ცადონ მედიაცია და რომ ეს არ ნიშნავს მხარეთა ვალდებულებას,  რომ დარჩნენ პროცესში ან მიაღწიონ მორიგებას.  

სოფო ტყემალაძემ, USAID სამართლის უზენაესობის პროგრამის ADR მრჩეველმა მონაწილეებს 2022 წლის ივნისში ორგანიზებული ADR სასწავლო ვიზიტის დროს მიღებული ინფორმაცია გაუზიარა, სადაც აღნიშნული იყო, რომ მიუხედავად იმისა, რომ გაერთიანებულ სამეფოში მედიაცია პოპულარულია, იუსტიციის სამინისტრო მუშაობს კანონპროექტზე, რომელიც დავების დამატებითი ტიპების სავალდებულო მედიაციაზე გადაცემას გაითვალისწინებს. საერთაშორისო საზოგადოებას მიაჩნია, რომ სავალდებულო მედიაცია ხელს უწყობს მედიაციის გამოყენებას, რაც თავის მხრივ, ზრდის მართლმსაჯულებაზე ხელმისაწვდომობას.  ირაკლი ყანდაშვილმა, საქართველოს მედიატორთა ასოციაციის თავმჯდომარემ ხაზი გაუსვა იმ ფაქტს, რომ საქართველოში კარგად მომზადებული ადგილობრივი მედიატორები არიან, რომლებიც მზად არიან გამოიყენონ უნარები და მოსამართლეების მიერ გადამისამართებული საქმეები განიხილონ. მან მოსამართლეებს მოუწოდა, რომ მოახდინონ შესაფერისი საქმეების მედიაციაში გადაცემა. 

პროგრამას ტრენინგებში ჩართული ყავდა ორი დამატებითი ტრენერი - ნათია ჩიტაშვილი, პრაქტიკოსი მედიატორი და მცხეთის რაიონული სასამართლოს მედიაციის ცენტრის კოორდინატორი და ეთერ ჩაჩანიძე, ასევე პრაქტიკოსი მედიატორი, რომელსაც მოსამართლეებთან მუშაობის მრავალწლიანი გამოცდილება გააჩნია. ორივე ტრენერმა მონაწილეებს გაუზიარა პრაქტიკული გამოცდილება იმის შესახებ, თუ როგორ ატარებენ მედიაციას და როგორ ხდება მედიაციაში საქმეთა გადაცემის პროცესის კოორდინირება.

ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი სესია გამოცდილების გაზიარებას ეძღვნებოდა, სადაც მოსამართლე დარინა აბულაძემ, ქუთაისის საქალაქო სასამართლოს მოსამართლემ საქმეთა მედიაციაში გადაცემის საკუთარ გამოცდილებაზე ისაუბრა. ქუთაისის საქალაქო სასამართლოს მიერ გადაცემული ოთხი საქმიდან სამი მოსამართლე აბულაძემ გადასცა მედიაციაში. მან აღნიშნა, რომ ყველა საქმე სავალდებულო წესით გადასცა, რადგან მხარის წარმომადგენლები მედიაციას ეწინააღმდეგებოდნენ. მიუხედავად ამისა, მან მიიჩნია, რომ ეს საქმეები სამედიაციო იყო. ამ საქმეებიდან ორი მორიგებით დასრულდა, ხოლო მესამე კვლავაც მედიაციის პროცესშია. მოსამართლე აბულაძის გამოცდილება შთამბეჭდავი მაგალითია იმისა, რომ მხოლოდ საქმეთა შერჩევა და მედიაციაში გადამისამართება შეიძლება დაეხმაროს მოსამართლეებს საქმეები საზოგადოებისა და მხარეების საუკეთესო ინტერესების გათვალისწინებით აწარმოონ.

სამართლის უზენაესობის პროგრამა მსგავსი ტრენინგების ჩატარებას აღმოსავლეთ საქართველოს მოსამართლეებისა და თანაშემწეებისთვის მომავალი თვეების განმავლობაში ჩაატარებს.